کشت هیدروپونیک و انواع آن+ مزیا و معایب
کشت هیدروپونیک چیست؟
هیدروپونیک، یک روش کشت گیاهان است البته به ای خاک از اب استفاده میشود. همچنین میتواند شامل یک مکان سنگدانه یا محیط های رشد مانند ورمیکولیت، نارگیل یا پرلیت باشد. این روش بیشتر در کشاورزی های کوچک، مکان های سرگرمی و شرکت های تجاری استفاده میشود. در این روش گیاهان زراعی و دارویی کشت میشود.
گیاهان خشکی زی و اب زی در اب ازادانه ریشه میکنند و ریشه ها با پرلیت و شن تغذیه میکنند. هیدروپونیک مزایای زیادی دارد. به عنوان مثال، برای کشت یک کیلو گوجه فرنگی به 214 لیتر اب نیاز است. از ان جایی که تغییرات اب و هوایی کشاورزی را به خطر می اندازد. همچنین هیدروپونیک نیاز کمتری به اب و مواد مغذی دارد؛ برای کسانی که به اب کمتری دسترسی دارند میتوانند از این روش استفاده کنند.
تاریخچه کشت هیدروپونیک
اثر فرانسیس بیکن در سال 1627 اولین کتاب در مورد پرورش گیاهان بدون خاک بود که یک سال قبل از فوتش منتشر شد. در نتیجه روش او به یک تکنیک تحقیقاتی رای تبدیل شد. جان وودوارد در سال 1699 ازمایشاتی در باب پرورش نعنا انجام داد. او در تحقیقات خود متوجه شد، گیاهانی که در منابع ابی کمتر خالص هستند رشد بهتری نسبت به اب مقطر دارند. تا سال 1842، 9 عنصر که برای تغذیه گیاه لازم بود کشف شد.
جولیوس فون ساکس و ویلهلم ناپ، دو محقق المانی در سال های 1859 تا 1857 باعث توسعه در تکنیک کشت بدون خاک شدند. جولیسوس فون ساکس نقل کرده است. که در سال 1860 کشف کرده که گیاهان زمینی تمام مواد مغذی خود را بدون نیاز خاک، از اب دریافت میکنند.
در سال 1930 متخصصان بیماری های برخی گیاهان را بررسی کردند و متوجه شدند که خاک عامل بیماری مانند شوری دارد. ویلیام فردریک گریک در سال 1929 از دانشگاه کالیفرنیا برکلی شروع به فرهنگ سازی پرورش محصولات کشاورزی به روش هیدروپونیک کرد. او ابتدا این روش را ابزی پروری نامید. اما بعد ها دریافت که این نام پیش تر برای پرورش موجودات ابزی استفاده شده است. سپس وا.آ. سچل و فیکولوژیست هیدروپونیک را به ویلیام فردریک گریک پیشنهاد دادند و این تصویب شد.
روش های کشت هیدروپونیک
برای تمام تکنیک های کشت هیدروپونیک، مخازن معمولا از پلاستیک است. البته بستر هایی مثل: بتن، شیشه، فلز، جامدات گیاهی و چوب به کار برده میشود. پوشش و ظروف باید از نور جلوگیری کنند تا جلبک و قارچ رشد نکنند.
روش استاتیک:
در روش استاتیک از هیدروپونیک معمولا در ظرف شیشه ای ( تکنیک خانگی )، گلدان، سطل ها، وان ها یا مخازن بزرگ پرورش پیدا میکنند. همچنین ریشه گیاه را به ارامی هوا دهی میکنند. اگر هوا دهی نشده باشد مقدار محلول را کاهش میدهند تا به ریشه اکسیژن برسد.
راهکار جریان پیوسته:
در روش جریان پیوسته از هیدروپونیک محلول غذایی دائم از کنار ریشه عبور میکند. سیستم این روش خیلی اسان تر و ساده تر از روش استاتیک است. محلول غذایی را در یک مخزن بزرگ که پتانسیل هزاران گیاه را دارد میریزند. یک PH ، زیرا نمونه برداری و تنظیم دما تغییر رایج، تکنیک فیلم مغذی یا NFT است که به موجب آن یک جریان بسیار کم عمق از آب حاوی تمام مواد مغذی محلول مورد نیاز برای رشد گیاه در یک لایه نازک از کنار یک تشک ریشه برهنه گیاهان در یک کانال ضد آب، با سطح بالایی در معرض گردش مجدد قرار می گیرد. در نتیجه این جریان به ریشه گیاه هم اکسیژن کافی میرسد.
تکنیک ایروپونیک:
ایروپونیک از هیدروپونیک، تکنیکی است که در ان به صورت مرتب یا نا مرتب در محیطی حاوی قطرات ریز اب ( مه یا آئروسل ) قرار دارند. این روش به این مخزن و بستری نیاز ندارد. گیاهان با ریشه ای معلق در هوا یا محفظه رشد میکنند و ریشه ها به طور مرتب یا نامرتب توسط محلول غذایی خیس میشوند. روش ایروپونیک برای تولید محصولاتی مانند بذز سیب زمینی، گوجه فرنگی، جوانه زنی بذر، محصولاتی برگی و میکرو سبزی ها مناسب است.
روش ابیاری فرعی غیر فعال:
کشت ابیاری فرعی به نام هیدروپونیک غیر فعال یا هیدروکالچر شناخته میشود. در این روش کیاهان معمولا در مکانی متخلخل بی اثر رشد میکنند. که در صورت نیاز اب را به صورت مویرگی به ریشه ها تزریق کنند.
ابیاری فرعی جزر و مد:
در این روش کشت هیدروپونیک، محلول مغذی به درون ظرف های گیاهان انتقال میدهند تا ریشه تغذیه کند. در یک فاصله منظم پمپها، ظروف گیاه رو از محلول مغذی پر میکنند و پس از آن محلول مغذی، به داخل ظروف گیاهان تخلیه میشود. این جریان باعث میشود که گیاه اکسیژن لازم و مواد مغذی رو دریافت کند.
هدر رفتن:
روش هدر رفتن در در سیستم هیدروپونیک در سال ۱۹۴۶ در بنگال اختراع شد. در این سیستم تخلیه به زباله محلول مواد مغذی و آب به صورت ورهای روی سطح محیط اعمال میشود. اسم دیگر سیستم هدر رفتن، سیستم بنگال هم یاد میشود.
این روش را میتوان در سیستمهای مختلف راهاندازی کرد. در سادهترین روش آن، یک محلول مغذی به صورت دستی یک یا چند بار در روز در محیطی بیاثر مانند: پشم سنگ، پرلیت، فیبر کوکو، شن و یا ورمیکولیت استفاده میشود.
سیستم آب عمیق:
در روش هیدروپونیک پرورش گیاه با معلق کردن ریشه گیاه در محلولی از مواد غذایی و اکسیژن قرار دارند. در روشهای سنتی هیدروپونیک استفاده از ظروف پلاستیکی و بزرگ را ترجیح میدادند که ریشه گیاه در یک گلدان توری از مرکز در محلول غذایی معلق شود. محلول اکسیژن همراه با سنگهای متخلخل ترکیب شده و توسط پمپ به گیاه تزریق میشود. در این روش گیاهان کسیژن بیشتری دریافت و خیلی سریعتر رشد میکنند.
کشت آب عمیق با تغذیه بالا:
در روش کشت آب عمیق با تغذیه بالا، شامل تحویل محلول غذایی با اکسیژن بالا به طور مستقیم به ریشه گیاه است. ولی کشت آب عمیق تنها شامل آویزان شدن ریشههای گیاه در مخزن مواد غذایی است.
بسترهای هیدروپونیک
بسترهای مختلفی برای محیط های مختلف در روشهای متنوع وجود دارد. همچنین هر کدام از بسترها مواد مغذی و اکسیژن را به روش خود به ریشه گیاه تزریق میکنند. این بسترها شامل موارد ذیل میشود.
پشم سنگ، نگدانههای رس منبسط شده، سنگ رشد، زغال سنگ نارگیل، پوسته برنج، پرلیت، ورمیکولیت، پوکه، شن، الیاف چوب، پشم گوسفند، الیاف چوب، خرده های اجر و بادام زمینی بسته بندی پلی استایرن میباشند.